Nắng là một trong những tác nhân gây ra nám mạnh nhất. Nếu bạn không biết bảo vệ làn da đúng cách thì nám thường lan nhanh và rất khó điều trị. Nếu bạn đi nắng bị nám da thì đừng bỏ qua các cách trị nám da do nắng có thể áp dụng tại nhà trong bài viết dưới đây.
Vì sao đi nắng bị nám da?
Ánh nắng mặt trời là nguồn phát ra tia tử ngoại (hay còn gọi là tia cực tím – tia UV). Vì vậy bản chất của tình trạng nám da do đi nắng là sự tác động trực tiếp của tia UV lên làn da. Cụ thể là khi ánh nắng mặt trời tác động đến các vùng da, ngay lập tức các tế bào da sẽ phản ứng ngược lại bằng cách sản sinh ra nhiều Melanin (hắc sắc tố quyết định màu da) như một cách để bảo vệ cơ thể trước tia UV. Melanin sinh ra càng nhiều thì da càng bị sạm đen.
Có hai loại tia cực tím là UVA và UVB. Trong đó, tia UVB có năng lượng rất mạnh và là nguyên nhân chính gây nám da, sạm da, tàn nhang.
Mức độ nám da do nắng phụ thuộc vào các yếu tố sau:
- Cường độ ánh sáng
- Thời gian tiếp xúc ánh sáng
- Da có được bảo vệ hay không
Vì vậy, nám thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc với ánh nắng nhiều nhất như: mặt, cổ và da tay.
Đi nắng bị nám da mặt
Mặt là bộ phận thường bị nám nhiều nhất và gây ra những ảnh hưởng về thẩm mỹ lớn nhất. Các bộ phận trên mặt thường bị nám là gò má, mũi, quanh miệng,…
Đi nắng bị nám da tay
Khi ra đường bằng xe máy, tay của bạn là bộ phận tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp và lâu nhất. Vì vậy da tay thường cũng dễ bị nám khi đi nắng, đặc biệt là phần mu bàn tay.
Xem đầy đủ các tác nhân gây ra nám da trong bài Nguyên nhân gây ra Nám da.
Biểu hiện nám da do đi nắng
Nám là những đốm hoặc mảng nhỏ xuất hiện trên làn da. Một số đặc điểm giúp bạn nhận biết làn da đã bị nám da do đi nắng bao gồm:
- Các đốm nhỏ màu vàng nhạt cho đến nâu đậm xuất hiện trên da
- Các đốm hoặc mảng này thường xuất hiện đối xứng hai bên mặt
- Tốc độ xuất hiện và lan nhanh
Nám da do đi nắng thường xảy ra ở những làn da thường xuyên bị cháy nắng.
Cách trị nám da do nắng tại nhà
Tuỳ thuộc vào loại nám da mà hiệu quả điều trị nám da sẽ khác nhau. Nám da do nắng có ba loại:
- Nám mảng: loại nám trên bề mặt da. Dễ điều trị nhất và có khả năng khỏi hoàn toàn.
- Nám chân sâu: loại nám có chân sâu trong da. Rất khó điều trị và cần quá trình điều trị lâu dài.
- Nám da hỗn hợp: da xuất hiện cả hai loại nám trên. Quá trình điều trị vừa lâu dài vừa phức tạp.
Để điều trị nám da do nắng, việc đầu tiên là chúng ta phải loại bỏ tác nhân gây ra nám đó chính là tác động của tia UV. Các cách chống nắng sẽ được chia sẻ chi tiết tại phần Cách chống nắng mùa hè bên dưới.
Việc quan trọng nhất để điều trị nám là lựa chọn phương pháp phù hợp. Dùng kem bôi trị nám là cách điều trị nám tại nhà hiệu quả nhất. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều các sản phẩm kem bôi mà bạn có thể lựa chọn. Cơ chế trị nám của các sản phẩm này theo 3 hướng sau:
- Tác động rất muộn: Ức chế sự hoạt động của men Tyrosinase, một chất xúc tác quan trọng trong các quá trình sinh hóa chuyển đổi tyrosine thành các hạt sắc tố nâu đen (melanin)
- Tác động muộn: Ức chế quá trình vận chuyển các bọc Melanosome đã được tạo ra để ngăn chúng không được đưa đến các tế bào da khác gây tối màu.
- Tác động sớm: Cắt đứt sớm tín hiệu tổng hợp sắc tố đen Melanin từ ngay trong nhân tế bào Melanocytes, sự tổng hợp và gia tăng lượng TGF-beta giúp ngăn hình thành các đoạn gen MIFT phụ trội.
Đối với điều trị nám, tác động lên quá trình hình thành nám càng sớm càng đem lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, hầu hết các sản phẩm trị nám trên thị trường hiện nay đều đang sử dụng phương pháp tác động muộn. Với hai phương pháp tác động muộn, nám vẫn được cải thiện sau thời gian sử dụng sản phẩm, nhưng nám sẽ hình thành trở lại nếu ngưng sử dụng.
Phương pháp tác động sớm can thiệp từ cấp độ nhân tế bào có ưu điểm là có thể ngăn ngừa nám tái phát nhưng không dễ thực hiện. Hiện nay trên thị trường mới ghi nhận kem trị nám Spotlite nhập khẩu Isarel đã áp dụng thành công phương pháp thứ ba bằng công nghệ mRNA độc quyền. Sản phẩm hiện cũng đang được các bác sĩ tin dùng và kê đơn tại 36 Bệnh viện Da liễu trên toàn quốc.
Cách chống nắng mùa hè
Khi đi ra nắng, bạn cần phải che chắn cẩn thận, lựa chọn các loại áo chống nắng có khả năng cản tia UV hiệu quả, Nên sử dụng thêm các đồ dùng phụ trợ như khẩu trang, mũ nón, kính râm. Bên cạnh đó cần phải sử dụng kem chống nắng phổ rộng mỗi khi đi ra ngoài. Thoa 3-4 tiếng một lần để đảm bảo làn da vẫn luôn được bảo vệ. Khi da đã bị nám, nên hạn chế để làn da tiếp xúc với các nguồn phát tia UV khác mà không có sự bảo vệ như màn hình máy tính, điện thoại, đèn LED,… Vì vậy, ngay cả khi bạn không ra nắng thì cũng vẫn nên sử dụng kem chống nắng khi tiếp xúc với các nguồn phát tia UV này.
Mùa hè sẽ khiến cho làn da tiết ra rất nhiều chất nhờn, kết hợp với khói bụi khiến cho da bị bít tắc lỗ chân lông. Vì vậy vào mỗi buổi sáng và chiều nên dùng sữa rửa mặt để làm sạch các lớp bụi bẩn và chất nhờn bám trên da mặt. Đồng thời nên kết hợp sử dụng tẩy tế bào chết để làm sạch sâu, giúp da được thông thoáng.
Bạn cũng nên bổ sung các dưỡng chất cho da để da được cấp ẩm, tái tạo lại. Nên lựa chọn các sản phẩm Serum dưỡng ẩm cho da với các thành phần tự nhiên.
Việc sử dụng kem chống nắng và các sản phẩm chăm sóc làn da là bước điều trị nám sớm nhất mà bạn cần thực hiện!